ИСЛОМ ТАРАҚҚИЁТ БАНКИ ВА ЎЗБЕКИСТОН

ИСЛОМ ТАРАҚҚИЁТ БАНКИ ВА ЎЗБЕКИСТОН

          ИсломТараққиётБанки(ИТБ) халқаро ташкилот бўлиб, у томонидан амалга ошириладиган операция турлари ҳамда тадбиркорлар билан тузиладиган ўзига хос кредит ва инвестицион шартнома услубларига  кўра, дунёдаги барча ислом банклари учун намуна ҳисобланади.

Ислом Тараққиёт Банки ва Ўзбекистон Республикаси ўртасидаги  ҳамкорлик 2003 йилдан бошланган. Айнан шу йилнинг сентябрь ойидан буён Ўзбекистон  Ислом Тараққиёт Банкининг тўла ҳуқуқли аъзоси бўлди ва  Тошкент шаҳрида унинг ваколатхонаси очилди. Натижада Ўзбекистон ИТБнинг Марказий Осиёдаги аъзо-давлатлар гуруҳига кирувчи Озарбойжон, Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон ва Туркманистон давлатлари қаторини тўлдирди.

Бугунги кунда ИТБакционерлари 57аъзо-давлатданиборат бўлиб, унда овозберишҳуқуқигаэгабўлгандавлатларнинговозҳуқуқимосравишдауларгатегишлиакциялармиқдоригатенгдир. ЎзбекистонРеспубликаси 1344 та акциягаэгабўлиб, бу эса ИТБ умумийкапиталининг 0,03 фоизиниташкилэтади. ЎзбекистонРеспубликасива ИТБ ўртасидаги ҳамкорликВазирларМаҳкамасининг 2013 йил 27 августдаги “ЎзбекистонРеспубликасинингИсломТараққиётбанкигааъзолигитўғрисида”ги 371-қарорига мувофиқташкилэтилган.

ИТБнингфаолиятиижтимоий-иқтисодийривожланишгақаратилгандавлатлойиҳаларинимолиялаштиришстратегиясигаасосанолибборилади. ИТБ биланҳамкорликдавомидабанкнингўзресурслариҳисобигаумумийқиймати 1465,4 млн. АҚШдолларигатенг заём маблағлари 30 та инвестиционлойиҳагажалбқилинди. ҲозиргипайтдаЎзбекистонда ИТБ иштирокидажами 1069,4 млн. АҚШ долларигатенг 15 лойиҳаамалгаоширилмоқда. Жумладан, инвестицияларсоғлиқнисақлаш, халқтаълими, ирригация ва мелиорация, энергетика, сувтаъминоти, коммуналхизмат, йўлинфраструктурасивахусусийтадбиркорликниривожлантиришсоҳаларигайўналтирилган.

Йўл инфраструктурасини ривожлантиришга қаратилган лойиҳалар доирасида асфальт заводи қуриб фойдаланишга топширилди, Тошкент-Термез магистрал автомобиль йўли қайта таъмирланди. Инвестицияларнинг жами ҳажми 258,1 млн АҚШ доллариниташкил этди ва унинг 179,8 млн. доллари ИТБ маблағларидир. Соҳада шу кунга қадар 65,1 млн АҚШ доллари миқдоридаги маблағлар ўзлаштирилган.

Умумтаълим муассасалари, касб-ҳунар коллежлари ва олий ўқув юртларидаги таълим сифатини ривожлантиришга қаратилган тўрт лойиҳа бўйича инвестиция ҳажми 99,08 млн. АҚШ долларниташкилэтмоқда, бунда ИТБ заёми 79,98 млн. АҚШ долларигатенг. Таълим соҳасидаги лойиҳалар бўйича 23,63 млн. АҚШ доллар ўзлаштирилган.

Тез тиббий ёрдам ва онкологик касалликка чалинган беморларни даволаш сифатини яхшилаш лойиҳаларига ажратилган кредитлар ҳажми 101,82 млн АҚШ долларини ташкил этади ва унинг 78,24 млн доллари ИТБ томонидан ажратилган. Соғлиқни сақлаш соҳасида ўзлаштирилган кредитлар ҳажми 23,62 млн АҚШ долларига тенгдир.

Коммуналхизматисекториниривожлантиришгақаратилган канализация тизиминитакомиллаштиришбўйичаамалгаоширилаётган 2 та лойиҳага 99,68 млн. АҚШ доллар ажратилган. ИТБнингўзресурслариҳисобигакиритган инвестиция маблағлари 92,9 млн. АҚШдолларниташкилэтади. Коммуналхизматсоҳасидагилойиҳаларучунжами 10,3 млн. АҚШдоллариўзлаштирилди.

Хусусийтадбиркорликсекториниривожлантиришкўздатутилган 5 та лойиҳабўйича 65 млн. АҚШдоллари инвестицияқилинганва ИТБ маблағларитўлиқ ўзлаштирилган. Жами 338,5 млн. АҚШдолларигатенгбўлганқишлоқхўжалигимаҳсулотлариетиштиришҳажминиоширишвасуғориштизиминияхшилашборасидагилойиҳаларга ИТБ томонидан 232,7 млн. АҚШ доллариажратилган. Шунданирригация ва мелиорация соҳасига  36,55 млн. АҚШдолларийўналтирилди.

Энергетика соҳасини ривожлантириш, хусусан электрэнергиясини узатишни яхшилаш, ёритиш сифати ва энергия тежамкорлиги сифати ҳамда электроэнергия ишлаб чиқаришни оширишга қаратилган 6 та лойиҳага 738,16 млн АҚШ доллари ажратиш белгиланган. Шундан ИТБ ресурслари ҳисобидан киритилган инвестициялар ҳажми 433,1 млн. АҚШ долларига тенг. Энергетика соҳасида жами 89,37 млн. АҚШ доллари ўзлаштирилди.

Шунингдек, газ қазиб олиш ҳажмини ошириш, замонавий уй-жойлар қуриш орқали қишлоқ жойларни ривожлантириш, авиатранспорт тизимини яхшилашга йўналтирилган лойиҳаларни молиялаштиришга жами 313,47 млн. АҚШ доллариажратилди. ИТБ ўзмаблағлариҳисобиданкиритган инвестиция ҳажми 306,7 млн. АҚШдоллариниташкилэтди. Ушбу йўналишлардагилойиҳаларбўйича 258,83 млн. АҚШдоллариўзлаштирилди.

Ҳозирги пайтда 5 заём лойиҳаси тайёргарлик босқичида турибди. Грант лойиҳалари бўйича ИТБ жами 577 966,8 АҚШ долларига тенг бўлган 5 лойиҳага жалб этилди. Ҳозирги вақтда 300 минг АҚШ долларига тенг бўлган 1 та грант лойиҳаси амалга ошириш босқичида турибди.

И.ф.д., проф. Р.В. Абдуллаев томонидан

интернет маълумотлари асосида тайёрланди