Ал-Киндий шифрлаш усуллари кашфиётчиси

Ал-Киндий  шифрлаш усуллари кашфиётчиси

Ал-Киндийнинг шифрланган саҳифаси. Бу ҳарфларнинг тизимли такрорланиши-частоталар усули асосида криптанализ бўйича ёзилган дунёдаги биринчи ёзма манбадир

Муҳим маълумотлар, махфий сирлар махсус шифрлаш технологиялари орқали яширилади. Шифрлаш усулларини эса IX асрда яшаган мусулмон кашфиётчиси Ал-Киндий  биринчи бўллиб қўллаган.

Ал-Киндий  почта хабарлари одатда қушлар томонидан етказиб бериладиган даврда яшаган. Мактубда нима ёзилганини била олмаслиги учун хат ёзувлари шифрланган бўлиши керак эди. Ахборот ҳамма даврларда ҳам қимматли бўлган, шундай экан мусулмонлар ахборот хавфсизлигини таъминлаш чораларини ўйлаб топганлар.

Қуръон матнларини синчковлик билан ўрганиб чиққан ал-Киндий, ҳарфларнинг характерли, математик ўлчовлар асосида тизимли такрорланиши, унинг диққатини тортди, бу эса, унга криптография асосларини яратишга имкон берди.

Ал-Киндий криптографияда инқилоб қилди. Унинг асосий иши криптографик хабарларни пароллаш, шифрлаш бўйича қўлёзма ёзди. Унинг таъкидлашича, агар оддий ҳарф бошқа ҳарф ёки белги билан алмаштирилса, ўша янги белги асл ҳарфнинг барча хусусиятларини ўзига олиши керак. Ушбу усул унинг кашфиётида акс этган.

Мусулмонлар томонидан шифрлаш бўйича илк қўйилган қадамлар натижасида кашф қилинган усуллар банк, корпоратив тармоқлар, мессенжерлар (Whatsup, Telegram, Viber ва бошқалар), видео алоқа хизматлари, электрон рақамли имзолар, крипто-валюта операциялари ва бошқа кўплаб тармоқларда жадал фойдаланилмоқда.

Яна бир мусулмон  Ибн Вахшийнинг кодланган Миср алифбоси